Przedawnienie roszczeń stanowi istotny element prawa cywilnego, mający wpływ na możliwość dochodzenia roszczeń przed sądem. W kontekście kredytów frankowych, które od lat budzą kontrowersje wśród kredytobiorców i banków, zasady przedawnienia roszczeń nabierają szczególnego znaczenia.
Przedawnienie roszczeń – podstawowe zasady
Zgodnie z art. 117 Kodeksu cywilnego, roszczenia majątkowe, z wyjątkiem tych, które wynikają z przepisów szczególnych, ulegają przedawnieniu. Przedawnienie polega na tym, że po upływie określonego czasu od chwili, gdy roszczenie stało się wymagalne, dłużnik może uchylić się od jego zaspokojenia. Innymi słowy, upływ terminu przedawnienia powoduje, że roszczenie staje się „niezaskarżalne”, co oznacza, że nie można go dochodzić na drodze sądowej.
Przedawnienie roszczeń kredytobiorców
W przypadku kredytów frankowych, terminy przedawnienia mają kluczowe znaczenie dla kredytobiorców, którzy zamierzają dochodzić swoich praw przed sądem. Roszczenia kredytobiorców w sprawach frankowych mogą obejmować m.in. zwrot nadpłaconych rat, unieważnienie umowy kredytowej, czy zwrot nienależnie pobranych przez bank opłat. Zgodnie z polskim prawem, roszczenia te mogą ulec przedawnieniu, jeśli nie zostaną dochodzone w określonym czasie.
Aktualne terminy przedawnienia
Zgodnie z przepisami polskiego prawa, standardowy termin przedawnienia roszczeń wynosi 6 lat. Termin ten obowiązuje dla roszczeń majątkowych powstałych po 9 lipca 2018 roku, zgodnie z nowelizacją Kodeksu cywilnego, która skróciła ten okres z 10 do 6 lat. W przypadku roszczeń powstałych przed tą datą, nadal obowiązuje 10-letni termin przedawnienia.
Jednakże, w kontekście kredytów frankowych, istnieją pewne wyjątki od powyższej zasady. Zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z dnia 29 kwietnia 2021 r. (C-19/20), terminy przedawnienia nie mogą rozpocząć biegu, dopóki konsument nie dowie się o nieuczciwym charakterze postanowień umowy. Oznacza to, że jeśli kredytobiorca nie miał świadomości, że klauzule indeksacyjne zawarte w jego umowie kredytowej są nieuczciwe, termin przedawnienia nie rozpoczyna swojego biegu do momentu, w którym konsument uzyskał lub mógł uzyskać taką wiedzę.
Skutki wyroku TSUE
Wyrok TSUE ma istotne znaczenie dla kredytobiorców frankowych, ponieważ daje im możliwość dochodzenia roszczeń nawet po upływie standardowych terminów przedawnienia, pod warunkiem, że nie byli oni świadomi nieuczciwości klauzul indeksacyjnych. Oznacza to, że banki mogą mieć trudności z powołaniem się na przedawnienie roszczeń, jeśli konsument przedstawi dowody na to, że dowiedział się o nieuczciwym charakterze postanowień umowy dopiero w późniejszym czasie.
Kredytobiorcy powinni dokładnie analizować swoje umowy kredytowe oraz być świadomi swoich praw, aby skutecznie dochodzić roszczeń przed sądem.
Przedawnienie to istotny mechanizm w prawie cywilnym, który wpływa na możliwość dochodzenia roszczeń, jednak w kontekście kredytów frankowych jego zastosowanie może być ograniczone, co daje kredytobiorcom dodatkowy czas na ochronę swoich interesów. Zachęcamy do skorzystania z bezpłatnej analizy umowy z bankiem, oferowanej przez naszą kancelarię.
